24 juni 2020 | Stop Zoutwinning
Op 11 juni 2020 heeft de minister van EZK het ontwerp-instemmingsbesluit over het winningsplan 2018 van Nedmag en de bijbehorende omgevingsvergunningen gepubliceerd. College en gemeenteraad van Midden-Groningen hebben daarover een gezamenlijke zienswijze ingediend. Die sluit aan op het door hen op 15 november 2019 uitgebrachte advies aan de minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK):
- Niet instemmen met de aangevraagde productie uit de bestaande putten en uitbreiding door nieuwe putten.
- “Het winnen van zout uit de ondergrond is geen duurzame activiteit. De bodemdaling is onomkeerbaar en vereist eeuwigdurend beheer (stuwen, pompen). De zoutwinning en -productie vergen veel energie. Er zijn aanzienlijke lozingen op de Waddenzee. Er blijven miljoenen liters dieselolie achter in de diepe ondergrond, die op termijn naar andere lagen zullen weglekken. Met alle onzekerheden die er al zijn over de ontwikkeling in de diepe ondergrond, vinden wij dit een onverantwoord proces.”
Standpunt
Midden-Groningen maakt zich grote zorgen over het experimentele karakter van deze vorm van zoutwinning, de onbeheersbaarheid van de bodemdaling en de onomkeerbaarheid daarvan.
Ook de gevolgen van het grootschalige gebruik van dieselolie en de onvoorspelbaarheid en mogelijke hoge maatschappelijke kosten van nieuwe calamiteiten en onverwachte problemen na abandonneren pleiten volgens Midden-Groningen voor afbouw van deze vorm van zoutwinning.
Het feit dat nog onbekend is óf, en vervolgens hoe de zoutwinning veilig kan worden beëindigd, maakt het onverantwoord om nieuwe cavernes aan te leggen en de zoutwinning verder uit te breiden.
De werkgelegenheid weegt – na alle ellende veroorzaakt door aardbevingen – niet op tegen nieuwe onzekerheid en aantasting van de leefbaarheid voor de inwoners van Midden-Groningen. Bij de inwoners is sprake van gestapelde effecten van mijnbouw en Midden-Groningen is van mening dat de inwoners al erg genoeg getroffen zijn door de onzekerheden, de schades en de veiligheidsaspecten ten gevolge van de gaswinning. Er is een grens aan wat men mag en kan verwachten van inwoners.
Negeren advies toezichthouder winning TR-9
De toezichthouder, Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), heeft geadviseerd om niet in te stemmen met actieve zoutwinning uit put TR-9. De minister van EZK neemt dit advies niet over. Volgens Midden-Groningen neemt de minister daarmee bewust het risico op herhaling van de calamiteiten als die van april 2019 en dus nóg meer onbeheersbare, (veel) grotere en snellere bodemdaling. Als de minister bij zijn besluit blijft dan moet volgens Midden-Groningen het risico op aangroei jaarlijks gemonitord worden en moeten de uitkomsten controleerbaar voor de toezichthouder gemaakt worden. ”Er dient een maximum te worden gesteld aan de te winnen hoeveelheid zout uit deze put om te voorkomen dat de cavernegroei harder gaat dan verwacht. De maximale termijn van winning uit deze put zou verkort moeten worden naar bijvoorbeeld 2024, waarna eerst een evaluatieve analyse wordt verplicht alvorens er verder kan worden gewonnen.”
Schade-afhandeling
Gemeente Midden-Groningen blijft vasthouden aan de omgekeerde bewijslast:
“In onze beleving zijn er geen valide argumenten te bedenken om in de afhandeling van de schade de omgekeerde bewijslast (bewijsvermoeden) om de inwoners maximaal te ontlasten niet in het besluit en de voorschriften op te nemen. Als dat een wetswijzing vereist, moet dat dan maar zo zijn. Het aantal gevallen in Nederland waar in deze mate sprake is van een stapeling van effecten door Mijnbouw is op één hand te tellen. De door sommigen geuite vrees van precedentwerking is daarmee ongeloofwaardig. Ook het rapport van de TU Delft (Onderzoek oorzaken gebouwschade van 11 juli 2018), pleit voor de door ons voorgestelde aanpak. Juist de stapeling van effecten waar in deze regio sprake van is, maakt dat het onredelijk is de bewijslast direct of indirect bij de inwoner te beleggen.”
Gemeente Midden-Groningen verzoekt de minister om het definitieve besluit op het winningsplan niet eerder te nemen dan dat het (nog op te stellen) schadeprotocol door alle betrokken partijen is ondertekend en om redelijke termijnen in te stellen waarbinnen de schadeafhandeling definitief wordt bepaald. De financiële waarborgconstructie moet opgericht en werkend zijn vóórdat met boringen t.b.v. nieuwe cavernes wordt begonnen. Dit fonds moet periodiek worden herijkt om vast te stellen of de grootte van het fonds nog voldoende is.
Sociaal maatschappelijk transitieplan
Midden-Groningen adviseert de minister om Nedmag te verplichten een sociaal maatschappelijk transitieplan te maken waarin Nedmag voor drie scenario ́s, doorgaan, afschalen en afbouwen, álle gevolgen beschrijft: voor inwoners, werknemers, zowel in directe als indirecte zin, waterschap, natuur, bijdrage aan regionale economie, financiële waarborg, abandonneringskosten.
Zie ook
