EITI (Extractive Industries Transparency Initiative) is een vrijwillige wereldwijde standaard voor het transparant maken van de delfstoffenindustrie. Op 28 januari 2021 heeft de NL-EITI MSG haar tweede, jaarlijkse, NL-EITI-rapport gepubliceerd, over het jaar 2018 en gericht op de olie-, gas- en zoutindustrie.
Het doel van NL-EITI is “het beschikbaar stellen van betrouwbare en begrijpelijke informatie over de delfstoffenwinning in Nederland en de financiële stromen tussen de delfstoffenindustrie en de Nederlandse overheid. Het jaarlijkse EITI-rapport beoogt die informatie te geven en de beschikbare gegevens in hun context te presenteren. Veel informatie uit dit rapport is reeds publiek beschikbaar, maar verspreid over meerdere organisaties en bronnen. De meerwaarde van dit rapport is dat al deze informatie in één document in samenhang wordt aangeboden.”
Dat klinkt goed. En het is ook zeker nodig, het is al geruime tijd bekend dat de informatie over mijnbouw in Nederland onbetrouwbaar is.
Uit onderzoek is gebleken dat officiële gegevens en rapporten over mijnbouw in ons land vol met fouten zitten en dat er ook sprake is van bewuste misleiding.
De hoogste tijd dus voor een rapport met betrouwbare informatie door een onafhankelijke instantie.
Is dat gelukt? Volgens ons niet.
Meteen aan het begin van het rapport lezen we: “In dit rapport wordt veelvuldig informatie gebruikt uit externe bronnen. De NL-EITI MSG heeft deze informatie niet gecontroleerd op juistheid en is derhalve niet verantwoordelijk voor deze informatie.”
Bijlage 2 bevat een overzicht van de leden. Onafhankelijk? Dat lijkt er niet op, met zoveel vertegenwoordigers uit de mijnbouwindustrie en de belanghebbende overheden kan deze groep niet onafhankelijk genoemd worden.
Een gemiste kans en een nieuwe deuk in het vertrouwen.
En die begin vorig jaar toegezegde informatie over de zoutwinning? Hooguit één pagina in een rapport van 125 pagina’s. Hoe informatief is dat? En transparant al helemaal niet.
Ook de voorlopige analyse van de betaalstromen heeft alleen betrekking op de olie- en gaswinning in Nederland. De zoutwinning is niet meegenomen.
Schokkende resultaten gezamenlijk onderzoek van de noordelijke regionale omroepen bevestigen dat we niet kunnen vertrouwen op de informatie die mijnbouwbedrijven aanleveren.
Besluiten en risico-afwegingen over mijnbouw zijn gebaseerd op informatie van de mijnbouwbedrijven zelf.
Er wordt onvoldoende gecontroleerd of die informatie wel klopt.
De mijnbouwsector bepaalt zelf wat, waar, wanneer en hoe gemeten wordt en hoe die metingen geanalyseerd, geïnterpreteerd en gepubliceerd worden.
Die gegevens zijn niet allemaal voor iedereen toegankelijk waardoor de juistheid daarvan niet door onafhankelijke wetenschappers kan worden vastgesteld.
Onafhankelijke controle is wel nodig omdat de mijnbouwsector er grote financiële belangen bij heeft om de risico’s te bagatelliseren en de kosten te beperken.
Dat doen ze ook, daar zijn tientallen voorbeelden van.
De winsten uit de gas-, zout- of oliewinning worden gedeeld tussen de winmaatschappijen en het ministerie van Economische zaken en Klimaat (EZK). EZK heeft daardoor dus ook financiële belangen, terwijl die ook verantwoordelijk is voor de vergunningverlening, toezicht en handhaving.
Uit diverse onderzoeken is gebleken dat die informatie niet betrouwbaar is. Gerenommeerd onderzoeker ir. Adriaan Houtenbos brengt dit al langere tijd onder de aandacht. Het is dus niet zo dat de overheid dit niet weet.
Er worden dus vergunningen op oneigenlijke gronden verleend. Het is nog niet duidelijk hoeveel dat er precies zijn, maar er zijn al tientallen voorbeelden gevonden.
In de onderstaande video’s van rtv Oost wordt kort en duidelijk uitgelegd hoe dit werkt.
De conclusies uit het nieuwe gezamenlijk onderzoek van de noordelijke omroepen zijn ronduit schokkend!
In de uitstekende artikelen van Omrop Fryslân en rtv Oost wordt dit zo goed beschreven dat dit voor iederen duidelijk is:
rtv Drenthe heeft ervoor gekozen om niet alle onderzoeksresultaten te publiceren maar alleen een samenvatting.
RTV Noord deed ook mee aan het onderzoek maar heeft er tot nu toe nog helemaal niets over gepubliceerd. Wij gaan er van uit dat dit alsnog zal gebeuren, tenslotte is dit ook voor veel inwoners van Groningen en Drenthe buitengewoon belangrijk.
De zoutwinning door Nouryon bij Winschoten wordt niet genoemd, terwijl het daar toch waarschijnlijk niet anders zal zijn. Wij verwachten dat er nog een vervolg komt.
Opnieuw worden standpunten van Stop Zoutwinning door onafhankelijk onderzoek bevestigd.
Er is onvoldoende toezicht op naleving van de regels door de mijnbouwers en onvoldoende controle op de juistheid, volledigheid en onafhankelijkheid van de aangeleverde informatie die als basis voor besluitvorming, onderzoek en toezicht gebruikt is (en wordt).
Er zijn voldoende redenen om aan de betrouwbaarheid te twijfelen. Inmiddels is voldoende aangetoond dat die informatie niet betrouwbaar is. Denk maar eens aan de inmiddels volledig onderuit gehaalde Witteveen & Bos-rapporten en de fouten in de meetgegevensvan het KNMI. Al die informatie, van al die jaren, zou door onafhankelijke wetenschappers opnieuw moeten worden beoordeeld.
De alom gerespecteerde onderzoeker Ir. A.P.E.M. Houtenbos stelt dat de modellen voor de bepaling van risico’s en veroorzaakte schade allerminst betrouwbaar zijn. Daarnaast gebeurt de afweging over veiligheids- en mileubelangen van omwonenden volgens hem op basis van door de belanghebbende mijnbouwondernemingen verschafte bodemgegevens. De mijnbouwsector bepaalt zelf wat, waar, wanneer en hoe gemeten wordt en hoe die metingen geanalyseerd, geïnterpreteerd en gepubliceerd worden. Die gegevens zijn niet allemaal voor iedereen toegankelijk waardoor de juistheid daarvan niet door onafhankelijke wetenschappers kan worden vastgesteld.
Het gezamenlijke onderzoek van de noordelijke regionale omroepen levert steeds meer bewijs op dat dit bevestigd. Zij hebben op 4 november een serie schokkende artikelen gepubliceerd. Zie de links na de video.
Volgens Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) moeten wij erop vertrouwen dat de mijnbouwsector de juiste gegevens aanlevert. Veel van die gegevens zijn nog nooit door SodM gecontroleerd omdat daar geen reden voor zou zijn. Volgens Wouter van der Zee, hoofd Ondergrond van SodM, heeft dit voor SodM daarom geen prioriteit.
De geschiedenis herhaalt zich, de overheid heeft niets geleerd van het gaswinningsschandaal in Groningen en Noord-Drenthe en van de talloze incidenten daar en elders in het land. Wij maken ons grote zorgen en velen met ons!
Waarom niets op RTV Noord en maar minimaal in Dagblad van het Noorden? Dit is een gezamenlijk onderzoek van de noordelijke regionale omroepen en ook voor de provincie Groningen heel erg relevant. Tot nu toe heeft RTV Noord er niets over gepubliceerd, helemaal niets! Waarom niet?
Documentaire
Mijnbouwgegevens en -rapporten staan vol fouten | Omrop Fryslân | 4 november 2019
“Officiële gegevens en rapporten over mijnbouw in ons land zitten vol met fouten. Geregeld spreken adviesrapporten over de gas-, olie- en zoutwinning en de afvalwaterinjecties elkaar tegen.””Uit het onderzoek blijkt verder dat risico’s in veel conceptrapporten nog wel beschreven worden, maar dat die gegevens in meerdere gevallen uit de definitieve rapporten zijn geschrapt. Mijnbouwactiviteiten worden gecontroleerd door het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Die erkent dat er fouten staan in hun openbare database, maar omdat ze ook andere bronnen hebben, zou dat een goede controle van de winbedrijven niet in de weg staan.Er is een duidelijke tendens te bespeuren dat risico’s en gevolgen in vooronderzoeken in meerdere gevallen worden verkleind. Daarvan zijn tientallen voorbeelden te vinden, waaronder de vooraf verwachte bodemdaling in Fryslân en de drinkwatervervuiling in Twente. Risico’s worden in de conceptrapporten nog wel beschreven, maar zijn in de definitieve versies uit de tekst verdwenen.” Lees verder…
Beleid mijnbouw gebaseerd op drijfzand | rtv Oost | Oscar Siep | 4 november 2019
“Officiële gegevens en rapporten over mijnbouw in ons land zitten vol met fouten. Regelmatig is sprake van tegenstrijdige adviesrapporten over de gas-, olie-, zoutwinning en afvalwaterinjectie. Europese richtlijnen worden niet altijd nageleefd en milieuvergunningen niet aangevraagd. Verder worden risico’s in veel conceptrapporten nog wel beschreven, maar zijn deze gegevens in meerdere gevallen uit de definitieve rapporten geschrapt.” Lees verder…
Rapporten over mijnbouw vol fouten: ‘Grootste vrees blijkt keiharde waarheid’ | rtv Oost | Oscar Siep | 4 november 2019
“Burgergroepen zagen het al aankomen. Uit onderzoek van de vier noordelijke regionale omroepen is gebleken dat officiële gegevens en rapporten over mijnbouw in ons land vol staan met fouten. Regelmatig is sprake van tegenstrijdige adviesrapporten over de gas-, olie-, zoutwinning en afvalwaterinjectie. “De grootste vrees die we hiervoor ook al hadden, blijkt nu keiharde waarheid”, luidt de reactie van één van de burgercomités.” Lees verder…
Staatstoezicht over gegevensfouten: ‘Geen reden om te controleren’ | rtv Oost | 4 november 2019
“De reacties op het onderzoek over de gegevens uit de mijnbouw zijn opmerkelijk. Er is herkenning en teleurstelling tegelijk. Herkenning omdat eigen ervaringen veelal overeen komen met de uitkomsten van het onderzoek. Teleurstelling omdat alle ervaringen bij elkaar een verdrietig maar keihard beeld schetsen. ” Lees verder…
“Bedrijven die in Nederland olie, gas of zout winnen, hebben de wettelijke plicht te zorgen voor een deugdelijke verzameling van data en gegevens.
Er is geen controle of die data kloppen met de werkelijkheid. Natuurbelangen en de volksgezondheid liggen op die manier in handen van commerciële bedrijven die zelf alleen financiële belangen hebben.
Welke risico’s we daardoor lopen en wat de betrouwbaarheid van mijnbouwgegevens doet met het vertrouwen van burgers in de overheid, daarover publiceren de vier regionale omroepen vanaf maandag een serie verhalen.” Lees verder…
Gemeente Midden-Groningen blijft zich hard maken voor de één-loketaanpak voor de afhandeling van alle mijnbouwschade.
Op 19 juni 2019 was er in de Tweede Kamer een hoorzitting over de afhandeling van de mijnbouwschade in Groningen.
Wethouder Anja Woortman pleitte daar opnieuw voor een één-loketaanpak.
In het zuiden van de gemeente Midden-Groningen is sprake van gestapelde mijnbouw door gaswinning uit het Groningenveld en het Annerveenveld en zoutwinning door Nedmag. Inwoners hebben voor schadeafhandeling te maken met TCMG, NAM en Nedmag. Gemeente Midden-Groningen dringt aan op rechtsgelijkheid en gelijke kansen voor alle inwoners.
Ook de complexe schadegevallen moeten snel, ruimhartig en op een menselijke manier worden opgelost. Mensen moeten worden ontlast door één schadeloket voor alle soorten mijnbouwschade en door schadeafhandeling en versterking integraal aan te pakken.
Ook bij de internetconsultatie rondom het wetsvoorstel Mijnbouwschade heeft Midden-Groningen dit punt opnieuw ingebracht.
Stichting Stop Zoutwinning was aanwezig bij de oprichtingsvergadering van het Drents gasberaad op 3 april 2019 in ‘t Hof van Zuidlaren. Een initiatief van de politieke partij Leefbaar Tynaarlo die zich na de opstartfase zal terugtrekken. Het doel is namelijk een politiek neutrale organisatie voor het behartigen van de belangen van Drentse mijnbouwgedupeerden (inclusief olie- en zoutwinning). Tijdelijk voorzitter John Franke, bestuursleden: Ronald Stokebroek, Mark Folkers, Roelof de Jonge en oud-statenlid Ko Vester. Sprekers waren ervaringsdeskundigen Annemarie Heite en Hiltje Zwarberg.
De overlast, schade en risico’s door de combinatie van gaswinning en zoutwinning zijn inmiddels zo groot dat de grenzen van het toelaatbare al lang overschreden zijn. Onze inwoners worden daardoor veel zwaarder belast dan burgers elders in het land. Er spelen tal van zaken waarvoor het voorzorgsprincipe expliciet bedoeld is maar hier niet wordt toegepast.
Onze regio behoort zowel tot het zoutwinningsgebied als tot het gaswinningsgebied. Binnen een straal van 10 km van Zuidlaarderveen zijn er meer dan 200 aardbevingen geweest. Minder bekend zijn de risico’s van de zoutwinning. Zo zijn er afgelopen jaar minstens drie (!) lekkages geweest bij Nedmag, waarvan één in de diepe ondergrond. Bij deze laatste is een nog steeds onbekende hoeveelheid pekel en diesel naar bovenliggende grondlagen gelekt. De gevolgen hiervan op korte termijn zijn nog steeds niet bekend, en de gevolgen op lange termijn zijn onvoorspelbaar. Mogelijk heeft de diesel ons grondwater – en daarmee het drinkwater voor onze regio – al vervuild of gebeurt dit in de toekomst.
Waar burgers niet beschermd worden tegen schade en risico’s door welbewust en gecontinueerd overheidshandelen of het ontbreken van adequaat toezicht en effectieve handhaving, klopt er iets fundamenteels niet meer. Dit moet veranderen!
Angst, ongerustheid en zorgen onder de omwonenden
Over onze veiligheid, gezondheidsrisico’s en de waardedaling van onze bezittingen en daarmee onze pensioenvoorziening. Over het niet verzekerd zijn van onze inboedel omdat aardbevingsschade door verzekeraars niet vergoed wordt. Over de leefbaarheid en de toekomst van onze regio.
Door het verlies van vertrouwen in de overheid die ons hoort te beschermen maar dat niet doet.
Tweespalt in gemeenschappen
De lobby- en sponsoractiviteiten van NAM en Nedmag en de zwijgplicht bij erkenning van schade die aan gedupeerden lijkt te worden opgelegd, leiden tot tweespalt in gemeenschappen en het uit elkaar spelen van lokale bestuurders.
Permanente overlast
Door laag frequent geluid en zeer zware geluidsoverlast bij het boren van de putten, bij onderhoud en bij aanpassingen. Niet eenmalig maar terugkerend, maandenlang, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Steeds opnieuw, voor elk nieuw boorgat én elke keer dat er onderhoud en aanpassingen gedaan worden, ook dit kan maanden duren.
Woon- en leefklimaat geruïneerd. Mensen worden er letterlijk ziek van.
Afnemend vertrouwen in de overheid en de rechtstaat
Zowel landelijke als lokale overheden hebben financiële belangen in mijnbouwbedrijven en hebben plaatsing van voldoende en betere meetapparatuur tegengehouden. Daardoor is het voor gedupeerden veel moeilijker om de schade-oorzaken aan te kunnen tonen bij de rechter. Het aan de Tweede Kamer toegezegde juridische ondersteuningsfonds voor de gedupeerden is door de minister van EZK tegengehouden.Mijnbouwers traineren de erkenning en vergoeding van schade en wentelen kosten af op burgers. De overheid laat hen daar mee wegkomen.Onze overheid behoort ervoor te zorgen dat schade zoveel mogelijk wordt voorkómen maar doet alsof dat niet zo is en praat alleen over schadeherstel. Net alsof het normaal is dat die schade veroorzaakt wordt. Dat is het natuurlijk niet! Dat is misleidend, net als het gebruik van de term “ruimhartig”. Niet alle schade wordt vergoed terwijl dat wel verplicht is. Wat is daar ruimhartig aan? Niets!
Bij de uitbreiding van de gaswinning in Noord-Drenthe neemt voor ons het risico op (nog meer) schade toe en daarmee ook de onveiligheid en de ongerustheid.
Dit heeft de grenzen van het toelaatbare al lang bereikt.
Ook nog uitbreiding van zoutwinning in onze regio toestaan is onverantwoord. Als dit zo doorgaat komt het vertrouwen in de overheid nooit meer terug.
Het waterbeheer is in het Noorden door de gas- en zoutwinning zo complex geworden dat die onbeheersbaar (en onbetaalbaar) lijkt te zijn geworden.
Effectief waterbeheer is wel noodzakelijk voor het voorkomen van (verdere) schade aan huizen en voor de landbouw.
Het is maar de vraag of in mijnbouwgebieden adequaat waterbeheer überhaupt nog mogelijk is zonder dat dit schade oplevert voor een of meer van de betrokken partijen.
Bewoners draaien op voor extra kosten terwijl die door de mijnbouwers zouden moeten worden betaald.
Dreigend tekort aan (schoon) water
De vele incidenten laten zien dat grondwaterverontreiniging niet uit te sluiten is; sommige verontreinigingen kunnen grondwater voorgoed onbruikbaar maken voor drinkwater- en voedselproductie.
De gevolgen van klimaatverandering blijken veel ernstiger te zijn dan men dacht en er moeten veel eerder maatregelen worden getroffen. Dit inzicht is vrij recent. Dit betekent dat veel plannen en besluiten nog moeten worden aangepast.
Onlangs bleek ook nog eens dat ons water veel ernstiger vervuild is dan men aannam.
Er dreigt een tekort aan water en(nog meer) vervuiling van water dat o.a. voor drinkwatervoorziening, land- en tuinbouw en de voedselindustrie nodig is.
De kans is erg groot dat de overheid dit te optimistisch ingeschat heeft en dat er meer waterwingebieden en waterbeschermingsgebieden moeten komen dan er nu gepland zijn.
Uitbreiding van mijnbouw in de buurt van waterwingebieden en waterbeschermingsgebieden is daarom veel te riskant. De beschermde zones rond waterbeschermingsgebieden moeten bovendien veel groter worden.
Ook industrieel grootverbruik van water moet worden beperkt, zeker voor maken van producten zonder maatschappelijk belang.
Drinkwater is een eerste levensbehoefte. Land- en tuinbouw zijn essentieel voor onze voedselvoorziening. Daarvoor is voldoende en schoon water nodig. Het is onverantwoord om daar zoveel risico’s mee te nemen!
Voor de nieuwe provinciale Nota Ondergrond kunnen Groningers van 26 februari tot 20 maart via een enquête hun mening geven over het toekomstige gebruik van de ondergrond in de provincie.
De huidige provinciale visie op de ondergrond is in 2015 door Provinciale Staten vastgesteld. Hierin geeft de provincie haar visie over activiteiten in de diepe ondergrond. En er is veel veranderd omtrent de ondergrond in Groningen: kennis, het gebruik en de houding tegenover de risico´s die hiermee gepaard kunnen gaan.
Voor een breed beeld over dit onderwerp vindt de provincie Groningen het belangrijk dat naast overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties ook de inwoners mee kunnen denken.
De uitkomsten van deze enquête worden meegenomen in de Nota Ondergrond. Hierin staat de geactualiseerde visie voor de activiteiten in de diepe ondergrond in Groningen. Lees verder..
ouwschade in Groningen.
rder maatregelen worden getroffen. Dit inzicht is vrij recent. Dit betekent dat veel plannen en besluiten nog moeten worden aangepast.
ondergrond in de provincie.