Niet nóg meer zoutwinning in aardbevingsgebied!
Nedmag wil nog meer zout gaan winnen in een regio die al ernstig te lijden heeft onder de gevolgen van de huidige mijnbouw. Beschadigde en verzwakte huizen, vervuiling van bodem, lucht en grondwater, ernstige geluidsoverlast en aantasting van woon- en leefklimaat, afwenteling van kosten op burgers en grote onzekerheid over de veiligheid.
Onverantwoord en onaanvaardbaar!
23 augustus 2022 | Stop Zoutwinning |
Terwijl wij zitten te wachten op de uitspraak van de rechter omtrent de vergunningen voor Nedmag kwam volkomen onverwacht het nieuws dat Nedmag bezig is met illegale booractiviteiten. Dit volledig in tegenspraak met het besluit van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, én in tegenspraak met wat in de rechtszaak is besproken.
Op 30 april 2021 heeft magnesiumzoutwinner Nedmag uit Veendam toestemming gekregen om door te gaan met haar desastreuze activiteiten en deze zelfs uit te breiden. Onderdeel van deze activiteiten is het boren van twee nieuwe magnesiumzoutputten, in de vergunning VE-5 en VE-6 genoemd. De Minister heeft nadrukkelijk aangegeven dat de aangevraagde derde en vierde winningsputten VE-7 en VE-8 niet eerder geboord mogen worden dan nadat Nedmag heeft aangetoond dat de ontginning van de eerste twee putten veilig kan plaats vinden en volgens de voorspelde bodemdaling.
Wat heeft Nedmag al gedaan?
Nedmag is op 25 april j.l. gestart met het boren van de eerste zoutput, de VE-5. In de pers heeft de zoutwinner aangegeven zich ervan bewust te zijn, dat zolang de Rechter geen uitspraak heeft gedaan, het boren op eigen risico is. Op 15 Juli heeft Nedmag de bewoners van Borgercompagnie een nieuwsbrief gestuurd met de mededeling dat de put VE-5 bijna gereed is en dat de boortoren 18 meter in westelijke richting verplaatst wordt om de tweede winningsput (de VE-6) te boren.
Wat gebeurde er vervolgens?
Op 26 juli verschijnt er een nieuwe nieuwsbrief. Hierin staat aangegeven dat de “eerste winningsput” gereed is, de boorinstallatie 18 meter in westelijke richting is verplaatst en dat vrijdag 29 juli gestart wordt met boren. De aanduidingen VE-5 en VE-6 worden in deze nieuwsbrief niet gebruikt. Dit en ook de verplaatsing in westelijke richting wekte verbazing omdat de locatie van de nieuwe boring niet overeenkomt met de ingediende tekeningen bij de aanvraag voor de vergunningen.
Nog groter is de verbazing wanneer op 29 juli in de Staatscourant een aanvraag gepubliceerd wordt waarin Nedmag de Minister verzoekt de winningsput put VE-6 te “hernoemen“ in VE-7.
Het gaat namelijk niet om een andere naam voor het zelfde beestje, de (nog niet vergunde) putten VE-7 en VE-8 worden in een andere richting geboord dan de 5 en 6.
Dit is een poging tot tussentijdse aanpassing van een vergunning waarover de rechtbank nota bene nog uitspraak moet doen!
Ook op het besluit op de aanvraag tot “hernoemen” wordt niet gewacht : het boren naar de VE-7 is gewoon begonnen en volgens Nedmag al bijna klaar.
Handhavingsverzoek
Stichting Stop Zoutwinning en een aantal belanghebbenden uit Borgercompagnie hebben de toezichthouder, het Staatstoezicht op de Mijnen, op 1 augustus j.l. verzocht de vergunning te handhaven, met andere woorden, het boren naar put VE-7 te laten staken.
Op 2 augustus verschijnt er weer een nieuwsbrief van Nedmag waarin wordt toegegeven dat de eerste boring geen winbare hoeveelheid magnesiumzout heeft opgeleverd en dat daarom niet geboord gaat worden naar de VE-6 omdat die put in de buurt ligt van de VE-5. Voor de tweede te boren put is dan ook gekozen voor de niet vergunde locatie VE-7.
Uit overleg met het SodM is naar voren gekomen dat de toezichthouder al geruime tijd op de hoogte was van de beslissing van Nedmag om de VE-7 te boren. Omdat het om een niet vergunde boring ging heeft SodM dat aan Nedmag laten weten. Nedmag kent de weg in Den Haag en doet meteen bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een aanvraag tot “titel” wijziging en tot het milieuneutraal wijzigen van de bestaande omgevingsvergunning. Sodm heeft volgens eigen zeggen niet meer kunnen optreden omdat met de publicatie door EZK er “zicht is op legalisatie” van de boring. SodM is dus niet opgetreden als onafhankelijke toezichthouder maar heeft de economische belangen van EZK en Nedmag voor moeten laten gaan.
Inmiddels is ons handhavingsverzoek formeel afgewezen door SodM. Wij beraden ons op vervolgstappen.
“Communicatie”
Hoewel Nedmag en de Minister onlangs nog bij de Rechter aangegeven hebben de communicatie met de omwonenden hoog in het vaandel te hebben, heeft het er nu alle schijn van dat geprobeerd is de omwonenden en de belangengroepen die opkomen voor de omwonenden te misleiden.
En weer heeft mijnbouwer Nedmag, gefaciliteerd door zijn aandeelhouder de Minister van Economische Zaken en Klimaat, aangetoond zich niets van gestelde regels te willen aantrekken.
Bovendien blijkt ook nu ook weer dat de magnesiumzoutwinning niet goed voorspelbaar is, en veel onzekerheden kent . En toch vinden er gewoon diepboringen plaats met onvoorspelbare risico’s en onomkeerbare gevolgen.
Kamervragen
Inmiddels heeft Sandra Beckerman (SP), mede namens Henk Nijboer(PvdA), Kamervragen gesteld over de illegale activiteiten van Nedmag. Ook zijn er vragen gesteld in Provinciale Staten van Groningen en Drenthe.
Ook vanuit de pers is er aandacht besteed aan deze kwestie. Een bloemlezing:
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/946380/nedmag-boort-op-omstreden-locatie-omwonenden-woedend
29 juni 2022 | Stop Zoutwinning |
Dinsdag 28 juni werd het een uitzonderlijk lange dag in de rechtszaal. De zitting duurde maar liefst van 10.30 tot na 19.30. Het ging hier om de drie (gecoordineerde) procedures bij de rechtbank Den Haag tegen de besluiten van de Minister van Economische Zaken en Klimaat op de vergunningsaanvragen van Nedmag.
Naast EZK als verdedigende partij was ook Nedmag aanwezig om EZK te ondersteunen. Verder waren er vele eisers aanwezig, waaronder natuurlijk stichting Stop Zoutwinning, ondersteund door onze advocaat mr. De Goede. Verder waren ook vertegenwoordigers van de regionale pers aanwezig.
De drie rechters hadden zich duidelijk goed ingelezen. De zitting werd doorlopen aan de hand van vragen die zij voorbereid hadden over het advies van Stichting Advisering Bestuursrecht (STAB). De meeste vragen waren gericht aan EZK en STAB, echter ook Nedmag kwam daarbij veel aan het woord. Gelukkig was er voor de eisende partijen ook ruim de gelegenheid om te reageren op hetgeen gesteld wordt, en informatie in te brengen. Met name Stop Zoutwinning heeft hier uitgebreid van gebruik gemaakt.
Op meerdere punten kwamen EZK en Nedmag in het nauw. Er bleven veel onzekerheden over de lekkage in 2018, de verwachte bodemdaling, en de risico’s van de bestaande zoutwinning en de nieuwe putten. Stop Zoutwinning wist, mede met hulp van de ingehuurde mijnbouwkundig expert, de vinger diverse keren op de zere plek te leggen. Zo werden er stellingen van Nedmag rondom de risico’s weerlegd, puur door te verwijzen naar door Nedmag zelf ingebrachte stukken.
Helemaal aan het eind van de zitting was er nog een opvallend moment. EZK draaide plotseling nog 180 graden voor wat betreft een (gedeeltelijk procedureel) punt dat in de ochtend al behandeld was. Dit tot verbazing van alle aanwezigen, waaronder de rechters.
De mondelinge behandeling van de zaak is afgerond, wel is het mogelijk dat de rechtbank nog aanvullende, schriftelijke, vragen stelt.
De termijn voor de uitspraak is vastgesteld op 12 weken.
2 mei 2022 | Stop Zoutwinning |
De beroepsprocedure tegen het instemmingsbesluit op het winningsplan van NEDMAG gaat de laatste fase in. Op dinsdag 28 juni is bij de Rechtbank in Den Haag de zitting over het beroep dat de Stichting Stop Zoutwinning ca. tegen het instemmingsbesluit heeft aangespannen. Naast Stop Zoutwinning c.s. hebben nog 4 particulieren, de bewonersvereniging ’t Kalkwijksterlint , de gemeenten Aa en Hunze, Tynaarlo, Midden Groningen en de Provincie Groningen beroep aangetekend. Uitzonderlijk van de zitting is dat het wordt behandeld door een “meervoudige kamer”. De rechtbank heeft de gehele dag voor deze zitting gereserveerd.
Als voorbereiding op de zitting heeft de Rechtbank advies gevraagd bij de Stab. De Stab presenteert zich als een onafhankelijke zelfstandige stichting die adviseert op het gebied van het omgevingsrecht en kan alleen worden ingeschakeld door rechtbanken en de Raad van State. Het definitief rapport wordt begin juni verwacht. Op basis van dit rapport zullen wij ons met onze advocaat “De Goede Bestuursrecht” gaan voorbereiden op de zitting. Afhankelijk van de uitslag van de zitting zullen we in overleg met onze advocaat gaan bepalen of de procedure een gevolg krijgt bij de Raad van State.
Werkzaamheden Nedmag
Nedmag is op 25 april begonnen met het boren van de eerste zoutbron. Nedmag doet dit “voor eigen risico” vooruitlopend op de uitspraak van de Rechtbank. De eerste boring gaat richting Kiel-Windeweer (Kielsterachterweg/Veendammerweg). Het is op dit moment nog niet duidelijk waar de eerste bron precies zal worden aangeboord. Dit schijnt afhankelijk te zijn van waar een “winbare” zoutlaag zit. NEDMAG houdt nu al rekening met een afwijking van ca. 200m van de geplande plek. Dit zou kunnen inhouden dat de zoutbron nog dichter bij Kiel-Windeweer komt te liggen dan oorspronkelijk het plan was, met alle gevolgen van dien. Hoewel de verwachte bodemdaling niet zo groot is als in Borgercompagnie geven de nieuwe bronnen toch ieder een bodemdaling van ca 30cm.
30 november 2021 | Stop Zoutwinning |
Nog steeds lopen er drie (gecoordineerde) procedures bij de rechtbank Den Haag tegen de besluiten van de Minister van Economische Zaken en Klimaat op de vergunningsaanvragen van Nedmag. Over de voortgang van deze beroepen leest u verderop in deze nieuwsbrief meer.
In een aparte procedure hebben enkele particulieren een voorlopige voorziening bij de rechtbank aangevraagd. Deze gevraagde voorziening komt erop neer dat Nedmag, zolang er geen definitieve uitspraak van de rechtbank ligt, geen nieuwe putten mag boren, en ook niet actief mag winnen uit put TR-9. Centrale vragen in de procedure waren of de gevolgen voor de veiligheid op de korte termijn voldoende onderzocht zijn, en welke belangen Nedmag heeft bij de winning op korte termijn.
Afgelopen vrijdag, 26 november, heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank Den Haag uitspraak gedaan op het verzoek om een voorlopige voorziening. De rechter heeft de eisers deels in het gelijk gesteld. In het kort komt het erop neer dat Nedmag de actieve winning uit put TR-9 niet mag hervatten. Eerder had SodM deze actieve winning al stopgezet in afwachting van het nieuwe winningsplan van Nedmag.
Nedmag heeft in de procedure zelf gesteld dat de nieuwe putten niet eerder dan april 2022 geboord zullen worden.
30 september 2021 | Stop Zoutwinning |
De gezamenlijke Noord-Drentse overheden (provincie Drenthe, gemeentes Tynaarlo, Aa en Hunze en Noordenveld, alsmede de Groningse gemeente Westerkwartier) hebben een rondetafelgesprek georganiseerd over de schadeafhandeling in Noord-Drenthe. Dit gesprek heeft plaatsgevonden op 27 september, met bewoners, lokale bestuurders en de verantwoordelijken voor de schadeafhandeling. Die laatsten werden vertegenwoordigd door demissionair minister van Economische Zaken en Klimaat Stef Blok, voorzitter Bas Kortmann van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG), en voorzitter Rian Vogels van de Commissie Mijnbouwschade. Deze commissie behandelt alle mijnbouwschade in Nederland, met uitzondering van gaswinning uit het Groningenveld.
Hoewel de afhandeling van schade door gaswinning, zeker ook rond de gasopslag Langelo, het hoofdonderwerp van discussie was, hebben wij als stichting ons hard gemaakt om ook de gevolgen van gestapelde mijnbouw voor het voetlicht te brengen. Helaas moeten wij, en ook omwonenden van de gasopslag, constateren dat IMG en de minister naar elkaar wijzen als het om het schadeproces gaat, en dus niemand verantwoordelijkheid neemt voor de zaken die niet goed gaan.
7 juni 2021 | Stop Zoutwinning |
Inmiddels is het alweer meer dan 6 weken geleden dat de minister van EZK definitieve instemmingsbesluiten met de door Nedmag aangevraagde vergunningen gepubliceerd heeft. Afgelopen week heeft stichting Stop Zoutwinning, in overleg met Bewonersgroep Borgercompagnie, en mede namens de Groninger Bodembeweging en 28 natuurlijke personen, beroep aangetekend tegen deze besluiten. Komende weken zullen wij nog nadere stukken toevoegen aan ons beroep. Daarnaast is het nu wachten op een datum voor de zitting. Normaal gesproken worden we binnen 10 weken op de hoogte gebracht van de datum, waarna het nog 13 weken kan duren voor de zitting daadwerkelijk plaatsvindt.
Rechtbank Den Haag
Anders dan oorspronkelijk door EZK gepubliceerd, dient het beroep in eerste aanleg niet bij de Raad van State. Er zal eerst een zitting zijn bij de Rechtbank in Den Haag. Tegen het besluit van de Rechtbank is dan hoger beroep mogelijk bij de Raad van State. Of dit nodig gaat zijn kunnen wij nu uiteraard nog niet voorspellen.
Stappen overheden
Diverse lagere (lokale) overheden hebben ook beroep aangetekend tegen de besluiten. Het gaat hier om de provincie Groningen, de gemeentes Midden-Groningen, Tynaarlo en Aa en Hunze, en het Waterschap Hunze en Aa’s. De gemeente Veendam heeft in een persverklaring gemeld niet in beroep te zullen gaan.
Zie ook de links naar artikelen.
Links
https://www.hunzeenaas.nl/in-beroep-tegen-zoutwinning-nedmag/
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/820895/midden-groningen-gaat-in-beroep-tegen-zoutwinning-
nedmag
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/825088/provincie-gaat-in-beroep-tegen-nieuwe-vergunning-
nedmag
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/825366/college-veendam-niet-in-beroep-tegen-winningsbesluit-
nedmag
10 mei 2021 | Stop Zoutwinning |
Veendam staat al bovenaan in de top 20 van gemeentes qua verzakking.
Volgens het Waterschap Hunze en Aa’s zijn de grenzen van de beheersbaarheid voor het waterbeheer bereikt.
Voldoende reden om daar geen verdere bodemdaling toe te staan.
De minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK) denkt daar anders over en geeft zoutwinner Nedmag doodleuk toestemming om nóg meer bodemdaling te veroorzaken.
De bezwaren van inwoners en lokale overheden zijn opnieuw genegeerd.
En waarom? Landsbelang? Maatschappelijk relevantie? Nee hoor, economische belangen wegen voor EZK opnieuw zwaarder dan de belangen van de burger en de risico’s voor ons drinkwater.
Zie ook
9 mei 2021 | Stop Zoutwinning |
De overheid is wettelijk verplicht om informatie tijdig te delen als burgers daarom vragen.
Dat is nodig om overheidsbesluiten te kunnen beoordelen en om eventueel bezwaar aan te tekenen.
Dit hoort bij Behoorlijk Bestuur. Bij het ministerie van Economische Zaken (EZK) werkt dat anders.
Dit komt zo vaak voor dat wij sowieso al dachten dat dit geen toeval meer kan zijn. Het laatste voorbeeld toont dit overtuigend aan:
Betrouwbare overheid? Daar is geen sprake van. Herstel van vertrouwen? Behoorlijk bestuur? EZK is kennelijk niet van plan om daar aan mee te werken.
8 mei 2021 | Stop Zoutwinning |
Adviezen en bezwaren lokale overheden en burgers zijn genegeerd. Nedmag wordt beloond voor onverantwoordelijk gedrag.
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft het definitieve instemmingsbesluit voor het nieuwe winningsplan en andere vergunningen van Nedmag gepubliceerd.
Nedmag mag doorgaan met zoutwinning en die zelfs nog uitbreiden. De risico’s van de 45 miljoen liter dieselolie in de bodem bij Tripscompagnie worden genegeerd. EZK zegt doodleuk dat Nedmag wel door moet gaan om de gevolgen van de calamiteit van 2018 te kunnen beheersen. Nedmag wordt dus in feite beloond voor onverantwoordelijk gedrag.
EZK had beloofd dat zoutwinning alleen door mag gaan als dat veilig en verantwoord kan. Dat is nog steeds niet aangetoond omdat niet alles onderzocht is wat nodig is om dat vast te stellen.
Voor de zoveelste keer is het onderzoek bewust beperkt tot enkele aspecten en is het beeld gecreërd dat alles onderzocht is en er geen risico’s zijn.
NOG NIET ALLE RISICO’S VAN ZOUTWINNING ZIJN ONDERZOCHT! LAAT STAAN DE RISICO’S VAN DE CUMULATIEVE EFFECTEN!
Het instemmingsbesluit bevat onwaarheden en misleidende teksten. Geen waarheidsvinding maar rookgordijnen! Hoezo betrouwbare overheid?
3 mei 2021 | Stop Zoutwinning |
Dat zoutwinner Nedmag uit Veendam toestemming heeft gekregen om door te gaan met haar desastreuze activiteiten heeft Stichting Stop Zoutwinning zeker niet verrast. Nu het ministerie van Economische Zaken en Klimaat haar “definitieve” besluit op de toekomstplannen van de omstreden mijnbouwer heeft gepubliceerd reageert de stichting immer strijdlustig: “Een zeer slecht besluit van het ministerie, niet verrassend, wel zeer teleurstellend. Zowel Nedmag als het ministerie hebben op geen enkele wijze aangetoond dat de zoutwinning veilig zou kunnen. En wij geloven ze allang niet meer op hun blauwe ogen.”
Stichting Stop Zoutwinning legt zich uiteraard niet neer bij dit besluit. “Wij trekken zonder enige twijfel naar de Raad van State. Het laatste woord is aan de hoogste bestuursrechter in dit land. Het recht zal zegevieren.”
Niets ten goede veranderd
Het nu gepubliceerde besluit is in hoofdlijnen gelijk aan het ontwerpbesluit uit 2020. “In wezen is er in het definitieve besluit niets veranderd. Het ministerie kiest nog steeds keihard vóór economische belangen van één bedrijf waarin ze bovendien zelf belanghebbende zijn, boven veiligheid, duurzaamheid en milieu, vóór de mijnbouwer boven de burger.” Zowel het ontwerp- als het definitieve instemmingsbesluit ademt de toon van juristen in plaats van die van deskundige mijnbouwers.
Met de vele ingediende zienswijzen is in feite niets gedaan. Integendeel: “Nedmag kan in haar vuistje lachen. Ze hoeven nu zelfs geen enkele financiële waarborg meer te geven. Dat wordt doorgeschoven naar een toekomstige nieuwe Mijnbouwwet, die nog helemaal niet geldig is. Er zou door Nedmag vaker gerapporteerd moeten worden. Dit bedrijf heeft in 2018 een gigantische lekkage veroorzaakt, een milieuramp buiten alle proporties. Zou deze lekkage, die waarschijnlijk nog steeds voortduurt, niet zijn gebeurd, of zelfs maar enigszins verminderd zijn, door meer papier te produceren?”
Vertrouwensbreuk
De stichting is ook absoluut niet te spreken over de gevolgde procedure. Afspraken met het ministerie van EZK blijken niets waard. “Alles waar we qua procedure om gevraagd hebben is openheid en transparantie en fatsoenlijke termijnen. Maar daarover gemaakte afspraken worden simpelweg genegeerd en niet nagekomen. We zijn gewoon keihard geschoffeerd door de overheid. Een overheid die er voor ons zou moeten zijn, onze belangen serieus zou moeten nemen, die ons dient te beschermen en voor onze rechten zou moeten opkomen.” De stichting heeft in een brief aan demissionair minister Van ’t Wout haar ongenoegen kenbaar gemaakt. “Laten we zeggen dat we deze keer op zijn minst een fatsoenlijke reactie verwachten.”
Gebiedsproces/Landbouw
In het besluit wordt een opmerkelijke keuze gemaakt: een zogeheten gebiedsproces moet voor draagvlak zorgen. Maar dit proces wordt niet mét omwonenden (en landbouwers!), maar gewoon over hun hoofden gevoerd. Een direct gevolg van dit proces is dat in het gebied rondom Borgercompagnie kan worden gekeken naar “alternatieven voor het grondgebruik”. Een doorzichtig understatement voor een inktzwart scenario waarin bewoners en boeren moeten wijken voor de mijnbouw. En waartoe? Voor het behoud van een stukje werkgelegenheid in een niet-duurzame en niet-toekomstbestendige sector, terwijl talloze vacatures in sectoren die dat wel zijn niet vervuld kunnen worden? Voor een, naar eigen zeggen van het bedrijf, bescheiden winst voor de (overheids-)aandeelhouder, terwijl miljarden beschikbaar zijn of komen voor herstel en duurzame ontwikkeling van de economie? Voor het creëren van cavernes die later voor opslag doeleinden gebruikt zouden kunnen worden, maar die bij deze vorm van mijnbouw daarvoor helemaal niet geschikt zijn?
Raad van State
Stichting Stop Zoutwinning legt zich uiteraard niet neer bij dit besluit. “Wij trekken zonder enige twijfel naar de Raad van State. Het laatste woord is aan de hoogste bestuursrechter in dit land. Het recht zal zegevieren.”